Хичээл

10.2.Микропроцессорын автомат дахин залгалт

 

Гурван фазын автомат дахин залгах байгууламж нь ШЭ2710 511 төрлийн шкафтай таслуурын автомат удирдлага (АУВ), хамгаалалт ба “БРЕСЛЕР ШЛ2606” төрлийн АУВ, “БРЕСЛЕР ШЛ2604.11” төрлийн дифференциаль-фазын хамгаалалт ба БМРЗ-НВЧ төрлийн өндөр давтамжийн чиглэлийн хамгаалалтуудын байгууламжаар  хийгдэх бөгөөд хэд хэдэн үүрэг гүйцэтгэнэ:

·           Таслагдсан цахилгаан дамжуулах шугамын нэг талаас хүчдэл байгааг хянах хяналттайгаар (ТАПВ-ОН), харин нөгөө талаас тэнгш хэмт хүчдэл байгаа эсэхийг хянах хяналттайгаар (ТАПВ-НСН) таслуурыг залгах синхрон бус автомат дахин залгалт (АПВ),

·           Цахилгаан дамжуулах шугамыг автоматаар таслах хамгаалалтын ажиллах эхний ажиллагаа хурдан үйлчилгээтэй өндөр давтамжийн дохиотойтэг дарааллын гүйдлийн чиглэлийн ба зайн хамгаалалт, дифференциаль фазын ба урвуу дарааллын чадлын чиглэлийн шүүлтүүрийн хурдасгасан үйлчилгээтэй АПВ-ын үйлчлэх хугацаа 0,05с.(УТАПВ),

·           Синхронжуулалттай ба таслагдсан таслуурын хоёр талаас симметр ба синхрон хүчдэл байгаа эсэхийг хянах хяналттай АПВ (ТАПВС).

ТАПВ микропроцессорын комплекс нь ганцхан уламжлалт шинж чанараас гадна (тохируулагагүй хэлхээний асаалт, БЗ дээр таслуурыг удирдлагын түлхүүрээр залгах үед ажиллагаагүй байх) мөн онцгой шинж чанар агуулсан байдаг. Микропроцессорон автоматик (ТАПВ-М) нь БЗ реле хамгаалалтаар тасрах үеийн хүндрэлийн үнэлэлтийг хэрэгжүүлдэг: ойрхон зайтай болох БЗ-ы үед цахилгаан дамжуулах шугамын таслуурыг дахин залгах дараалал автоматаар өөрчлөгддөг. Хамгийн эхэнд илүү алслагдсан таслуур залгагдана. Ийм замаар таслуурын ажиллагаа хялбарчлагдах ба шинж төлөв эдэлгээ мэдэгдэхүйц багасдаг.

УТАПВ ба ТАПВ-ОН-ы үед дахин залгагдах таслуурын хамгаалалтын ажиллагааг хурдасгах нь тогтвортой БЗ-ы үед цахилгаан эрчим хүчний системд үзүүлэх зөрчилтэй чанарын нөлөөллийг бууруулдаг.

ОАПВ-г гэмтсэн фазыг бие даан ажиллагаанд автоматаар оруулах нь БЗ болох хугацааг бууруулдаг.

Таслуурын амжилтгүй давтан залгалтын үед ТАПВ-М нь харгалзах мэдээллийг ерөнхий эрчим хүчний системийн ослын эсрэг тогтворжилтийн алдааг урьдчилан сэргийлэх автоматикт (АПНУ) өгөх бөгөөд түүний ажиллагаа АПНУ-ийн дохиогоор хориглогдоно.

Өөрийн шинжилгээ хийгдэж, гэмтлийн тухай мэдээлэл өгөгддөг.

Мэдээж ТАПВ-М нь микропроцессорон автоматикт байдагчлан бүхий үйлчилгээний шинж чанарыг агуулдаг.

ТАПВ-М-ийн үйл ажиллагааны схем. Шугамын нэг Q1 эсвэл хоёрдахь Q2 таслууруудыг залгахад зориулагдсан, ТАПВ-М-ийн хоёрлосон тооцоолох хэсэг нь программын дараах хоёр комплектыг агуулна:

·           Шууд дарааллын хүчдэлийн шүүлтүүр-реле PH1U1Q1, PH2U1Q1;

·           Урвуу дарааллын хүчдэлийн шүүлтүүр-реле PHU2Q1 ба PHU2Q2;

·           Тэг дарааллын хүчдэлийн шүүлтүүр-реле PHU0Q1 ба PHU0Q2.

Эдгээр нь цахилгаан станц эсвэл дэд станцын шиний нэг тэжээгч холболтоос нэг талаасаа залгагдах шугамын төгсгөлүүд дээр хүчдэл байгаа эсэхийг хянах (ОН) ба симметр хүчдэл байгаа эсэхийг хянах (НСН)-ад шаардлагатай.Эдгээрийн хэрэглээ нь салгагдаагүй БЗ ба бүрэн бус фазын нэг талын таслалт ба залгалтанд шуурхай хяналтыг хангаж өгдөг.

Шууд, урвуу ба тэг дарааллын хүчдэлийн шүүлтүүр реле нь анхдагч хэмжүүрийн хүчдэлийн трансформатороос шууд гарах фаз хоорондын хүчдэл ба тэг дарааллын хүчдэлийн ортогональ (синус ба косинус) байгуулагчуудаар программын дагуу гүйцэтгэгддэг.Ортогональ байгуулагчийг бий болгох нэг арга нь хэрэглэгддэг бөгөөд тэр дундаа тэдгээрийн эгшин зуурын дискрет хоёр утгуудыг ашиглана. Симметр шууд ба урвуу дарааллын байгуулагчуудын программын шүүлтүүр нь фаз хоорондын хоёрдогч хүчдэлийн синус ба косинус байгуулагчуудыг  ба  коэффициентуудад үржүүлж үржвэрүүдийг нь янз бүрийн тэмдэгтэйгээр нийлбэрлэхэд хэлбэрээр гүйцэтгэгдэнэ. Энэ үед шууд ба урвуу дарааллын хүчдэлүүдийн ортогональ байгуулагчид бий болдог.Симметр байгуулагчуудын амплитуд нь тэдгээрийн синус ба косинус байгуулагчуудын квадратуудын нийлбэрээр тооцоологдоно. Хэмжүүрийн релений тогтоогдсон утгатай амплитудыг харьцуулах программын элементүүд нь хоёрлосон тоог тооцоолох арифметикийн үйлдэл байдаг.

ТАПВС-ийг гүйцэтгэхэд автомат синхронизатор шаардлагатай.Түүнийг гурван программын минимал хэмжүүрийн релений тусламжтай гүйцэтгэнэ:

·            үед ажиллах, салгагдсан таслуурын янз бүрийн тал дээрх хүчдэлийн амплитудын ялгааны,

·            ба  үед таслуурын залгалтыг зөвшөөрөх тэдгээрийн хоорондын шилжилтийн өнцөг ба  давтамжийн ялгааны

Ажиллагааны зарчмын хувьд синхронизатор нь  гэсэн тогтмол түрүүлсэн өнцгийн утгатай ажилладаг, хялбар байдаг.Хүчдэлийн ортогональ байгуулагч мэдэгдэж байх үед шилжилтийн өнцгийн тангенс нь тэдгээрийн синусын ба косинусын харьцаатай тэнцүү гэж тооцоолж болох бол давтамж нь эгшин зуурын гурван дискрет утгаар тооцоологдож болно.

Хүчдэлийг ба тэдгээрийн синхронжилтийг хянах логик схемийн, тэр дундаа ШЭ2704 511 шкафныхийг зураг 10.1-д үзүүлэв.Эхний таслуур болох OH-Q1-ийн дараах хүчдэл байхгүй дохио нь DX2 программын логик элементийн гаралтан дээр, нэгэн зэрэг түүний оролтон дээр DU1, DU2 ба DU3 программын инвертерүүдээс PHU0Q1, PH2U1Q1 ба PHU2Q1 хүчдэлийн программын хэмжүүрийн реле ажиллахгүй байгаа тухай тэг дохио болох ганцаарчилсан логик дохио ирнэ. Мөн адилаар DX4 программын элементээр DU4, DU5 ба DU6 инверторуудаар дамжиж шугам дээр OH-Q2 хоёрдахь таслуурын өмнө хүчдэл байхгүй байгааг илтгэх дохио бий болно.

Хоёрдогч HCH-Q2 таслуурын өмнө эсвэл эхний HCH-Q1 таслуурын дараа симметр хүчдэл байгааг илтгэх дохионууд нь DX3 эсвэл DX1 программын логик элементүүдийн гаралтан дээр, нэгэн зэрэг тэдгээрийн оролтон дээр PH1U1Q2 эсвэл PH1U1Q1 реле ажилласан тухай логик дохио, мөн DU4, DU5 эсвэл DU1,  DU2 инверторуудын оролтон дээр  PHU0Q2, PHU2Q2 эсвэл PHU0Q1, PHU2Q1 реленүүд ажиллагаагүй байгаа тухай тэг логик дохио  очно.

Дохио байгаа тохиолдолд эхний Q1 таслуурын ТАПВ-ОН-ий автоматикийн асаалт OH-Q1 шугам дээр хүчдэл байхгүй үед, харин хоёрдахь Q2 таслуурын синхрон бус давтан залгалт (НАПВ) нь түүний HCH-Q2 төгсгөл дээр симметр хүчдэл байх үед асаалт явагдана, хоёрдахь Q2 таслуурын ТАПВ-ОН нь түүний өмнө (шугамын төгсгөлд) хүчдэл байхгүй үед OH-Q2-ын дохиогоор явагдах бол эхний Q1 таслуурынх нь түүний ард симметр хүчдэл байгаа үед (шугамын эхэнд) HCH-Q1-ын дохиогоор явагдана.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Зураг 10.1. Хүчдэлийг хянах логик

 

НАПВ-ийн ажиллагаа нь зураг 10.2 дээр үзүүлсэн программын логик схемээр хангагдана.Эхний Q1 эсвэл хоёрдахь Q2 таслууруудын алинд нь ойрхон БЗ болсноос хамаарч тэдгээрийн давтан залгалтын дараалал тодорхойлогдоно: ХВ2-ХВ5 программын накладкууд сэлгэн залгагдана.Хэрэв БЗ нь Q2-т ойрхон болсон бол ХВ3 (Q1 ТАПВ-д) ба ХВ4 (Q2 ТАПВ-д) программын накладкууд нь автоматаар салгагдана:DX9  ба DX10-ийн оролтон дээр логик нэгжүүд, харин ХВ2 ба ХВ5 накладкууд нь битүү хэвээрээ үлдэнэ: DX3 ба DX4-ийн оролтон дээр логик тэг. DX9, DX6, DX14, DW1 программын элементүүдээр “ТАПВ-ийн асаалт” ба “ТАПВ-ийн бэлтгэл” гэсэн ганцаарчилсан дохионууд байх үед Q1-ийн ТАПВ дохио ба түүнийг асаах ТАПВ-он үйлчлэл бий болдог.Хоёрдахь таслуур Q2 нь DX4, DX7, DX9, DW2 үйлдлүүдээр бий болох ТАПВ-НСН-ий үйлчлэлээр залгагдах ба Q2 ТАПВ-НСН дохио өгөгдөнө.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Зураг 10.2.Синхрон бус ТАПВ-г гүйцэтгэх логик схем

 

“ТАПВ асаалт” дохио нь релений хамгаалалтаар салгагдсаны дараах таслуурыг удирдлагын түлхүүр ба таслуурын байрлалуудын харгалзахгүй байдлын хэлхээгээр бий болдог.

Гурван фазын KQC1, KQC2 таслууруудын залгаатай төлөвийн реле нь логик нэгийг өгөх ба тэдгээр нь DX10, DX11 ба  DW3 программын элементүүдээр дамжин ST триггерийн S оролтон дээр очоод сануулагддаг: “ТАПВ бэлэн байна” гэсэн нэгж дохио өгөгдөнө.Санах ой нь ТАПВ-г хориглох триггерийн R оролтон дээрх логик нэгжээр арчигдана.

УТАПВ-ийн асаалт нь шугамын үндсэн өндөр давтамжийн хамгаалалтын анхны ажиллагааг эсвэл шугамын эхний эсвэл хоёрдахь төгсгөлийн өндөр давтамжийн хурдасгалттай нөөц хамгаалалт тэмдэглэгдэх үед хийгдэнэ.

ТАПВС-ийг гүйцэтгэх үед доорх гурван минимал хэмжүүрийн реленүүдээр хийгдэх автомат синхронизаторыг ашигладаг:

·            үед ажилдаг, салгагдсан таслуурын тал бүр дээрх хүчдэлүүдийн амплитудын ялгааны,

·           Тэдгээрийн хоорондын фазын шилжилтийн δ өнцөг,

·           Тогтоогдсон  ба утгуудаас бага, δ ба Δf үед таслуурын залгалтыг зөвшөөрөх, шугамын төгсгөл дээр ба дэд станцын шин дээрх хүчдэлүүдийн Δf давтамжийн ялгааны.

Ажиллагааны зарчмын дагуу синхронизатор нь тогтмол түрүүлсэн өнцгийн утгатай ажилладаг. Хүчдэлийн ортогональ байгуулагч мэдэгдэж байх үед шилжилтийн өнцгийн тангенс нь тэдгээрийн синусын ба косинусын харьцаатай тэнцүү гэж тооцоолж болох бол давтамж нь эгшин зуурын гурван дискрет утгаар тооцоологдож болно.

10.3.Нэг фазын автомат дахин залгалт

 Нэг фазын автомат дахин залгалтын программ нь хэд хэдэн аргаар ШЭ2710 582, ШЭ2710 521 ба “БРЕСЛЕР ШЛ2704.52” төрлийн микропроцессорын терминалуудад релений хамгаалалттай тохируулагдан хийгдсэн.

Дээр дурьдсан микропроцессорон автомат төхөөрөмжүүдийн хэмжилт-тооцооны программын хэсгүүд нь янз бүр. ШЭ2710 582 ба ШЭ2710 521 шкафуудад уламжлалт боловч программын гүйцэтгэлтэй, тэг (РНТНП) ба урвуу (РТОП) дарааллын хүчдэл ба гүйдлийн хэмжүүрийн хосолсон асаалтын реленүүд ба чиглэсэн программын эсэргүүцлийн реле хэлбэртэй гэмтсэн фазыг сонгогч (ИПФ) хэрэглэгддэг.

Хоёрдогч фазын хүчдэлүүд ба фазын гүйдлүүдийн ба тэг дарааллын гүйдлүүдийн нийлбэр  өгөгдөх гэмтсэн фазын гурван сонгогч нь тус бүр нь тэг дарааллын гүйдлийн үед kО компенсацын янз бүрийн тоон коэффициенттэй хоёр хэмжүүрийн эсэргүүцлийг реленээс бүрддэг.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Зураг 10.3.Гэмтсэн фазын сонгогчийн хэмжүүрийн эсэргүүцлийн реле ажиллах характеристик: тэг дарааллын гүйдлийн бүрэн (а) ба багасгасан (б) коэффициенттэй; гэмтсэн фазын сонгогчийн ажиллах характеристик (в)

 

Эдгээр нь тогтоогдсон ХУ, ХУ1, ХУ.К, ХУК1 гэсэн реактив ба RY- RY1, RY.К- RY.К1 гэсэн актив эсэргүүцэлтэй байдаг.

Гэмтсэн фазыг сонгогч нийлбэр характеристик нь (зураг.10.3.в) хоёр хэмжүүрийн эсэргүүцлийн релений дискрет дохионы логик нийлбэрийн программын үйлдлээр хангагдах тэдгээрийн нийлбэрээр гарна.

“ИЦ БРЕСЛЕР” микропроцессорын автоматик нь зөвхөн гүйдлийн программын асаалтын ба сонголтын эд ангиудыг агуулдаг, тодруулбал   урвуу ба тэг дарааллын гүйдлүүдийн  давхарласан реле ба нэг фазын дахин залгалтын циклийн дотор бий болох  БЗ-ы симметр бус гүйдэл ба бүрэн бус фазын горимын ачааллын гэсэн урвуу ба тэг дарааллын буюу ө.х. гүйдлүүдийн ослын байгуулагчуудтай тэнцүү гүйдлүүдийн ялгавартай тэнцүү  векторуудыг хооронд нь нэмэх реленүүд.Үүний тулд шууд дарааллын гүйдлийн ослын байгуулагчуудын тусгай шүүлтүүрүүд ашиглагдана (дифференциал-фазын хамгаалалтын терминалд).

Нэг фазын автомат дахин залгалтын микропроцессорын хэмжүүр-тооцоолон бодох хэсэгт гэмтсэн фазыг салгасны дараа газарт болох нэг фазын БЗ-ны дамжуулагч дахь тэг дарааллын ЦХХ-ий (ОКПЭД) соронзон урсгалаар бий болсон гүйдлээр дэмжигддэг цахилгаан нумын унтралтыг хянах ба салгагдсан фазын нэг талаас хийгдэх давтан залгалт амжилттай болсныг хянах эд ангиуд хамаарна. Эдгээр мөн хэт өндөр хүчдэлийн цахилгаан дамжуулах шугаманд дээр заагдсан хоёр микропроцессорын ослын эсрэг удирдлагын автоматикийн төхөөрөмжинд янз бүрийн алгоритмаар ажилладаг.

ШЭ2710 582 ба ШЭ2710 521 шкафуудад тусгайлан боловсруулсан микропроцессорын төхөөрөмжүүд болох – цахилгаан нумын унтралтыг хянах модуль ба шугамыг нэг талаас амжилттай залгагдах залгалтыг хянах алгоритм ашиглагддаг.

 

10.4.Цахилгаан нумын унтралтыг хянах ба салгагддсан фазыг нэг талаас нь амжилттай залгах залгалтыг хянах микропроцессорын төхөөрөмж

 

Цахилгаан дамжуулах шугамын дамжуулагч нэг фазын газартай БЗ-аа болж цахилгаан нум гэмтэж таслуураар салгагдсаны дараа цахилгаан нум нь тэг дарааллын бүрэн бус фазын соронзон урсгалаар салгагдсан дамжуулагчинд үүсэх ЦХХ-ээр сэргээгдэх гүйдлээр байсаар байдаг.Амжилттай ОАПВ-нд нум унтарсан байх хэрэгтэй.Ийм учраас цахилгаан нумын удаан хугацааны асаалтаас илүү хугацааны барилтын ажиллагааг сонгодог бөгөөд энэ нь ОАПВ-ийн үр ашгийг бууруулдаг.

Түүний ажиллагааг хурдасгах ба үр ашгийг нь нэмэгдүүлэхийн тулд нумын унтраалтын хяналтын микропроцессорын төхөөрөмжийг (КПЭД) боловсруулсан. Түүгээр цахилгаан нум унтарсны дараа бий болдог дээр заагдсан ЦХХ-ийг хянадаг.

Чиглүүлэгдсэн ЦХХ нь цахилгаан дамжуулах шугамын схемээс буюу шугамын бий болгодог реактив чадлын өндөр болон хэт өндөр хүчдэлийг компенсацлагч LR реактор ө.х. шунтлэгч реактор байгаа эсэхээс хамаардаг.

Реактортой шугам дээр шугамын багтаамжийн байгуулагчийн дамжууламж ба реакторын индуктив дамжууламжаар үүсгэгдэх резонансын нөлөөллөөс үүдэлтэй чөлөөт байгуулагчтай ЦХХ бий болдог.Үйлдвэрийн давтамжаас бага давтамжтай чөлөөт байгуулагч ашиглагддаг.Тийм учраас 50 Гц-ийн давтамжинд тохируулагдсан тоон баригчтай давтамжийн шүүлтүүр хэрэглэгддэг.

Нумын унтралтыг хянах төхөөрөмжийг мэдрэмжийг хангахын тулд ОАПВ-ийн цикл дэхь бүрэн бус фазын тэг дарааллын гүйдлээс шугамын хоёрдогч  эсэргүүцэл дээрх чиглэгдсэн ЦХХ-нд хүчдлийн уналтын нэмэлтийг ашиглаж шугамын гол дээр компенсацласан хүчдлийг ашигладаг:

 

 

Зураг 10.4 дээр 30-дугаар графикаас авсан чөлөөт хэлбэлзэгч байгуулагчийн f давтамж ба чиглэсэн ЦХХ-ий харьцангуй ( фазын номинал хүчдэлд) абсолют утгатай хоёрын шугамын багтаамжийн эсэргүүцлийн LЖ реактороор компенсацлагдах түвшнээс хамаарсан хамаарлыг үзүүлэв.Реакторгүй бөгөөд их хэмжээний  гүйдэлтэй шугамын дамжуулагч дээрх уг хамаарлын бага утгын үед компенсацлагдсан хүчдэл нь дээр харуулсан томьёоны дагуу тэг дарааллын гүйдлийн КА (зураг 10.5) максимал хэмжүүрийн программын релегээр удирдагдах, битүүмжлэгдсэн контакттай (герконон) KL гэсэн цахилгаан соронзон релегээр салгагдана.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Зураг 10.4. ОАПВ-ийн үед салгагдсан шугамын дамжуулагч дэхь албадмал ЦХХ-ээр үүсгэгдсэн чөлөөт хэлбэлзлийн давтамжийн шугамын багтаамжийн дамжууламжийн компенсацийн К түвшнээс хамаарсан байдал

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Зураг 10.5.Нум унтраалт ба амжилттай залгалтын

хяналтын микропроцессорын модулийн зарчмын схем

 

Ашиглаж буй мэдээллээр тодорхойлогдох бөгөөд микропроцессорын модулийн хамгийн их мэдрэмжийг хангаж байх зураг 10.4. дээр үзүүлсэн бүсүүдэд харгалзах, төхөөрөмжийн ажлын дөрвөн сувгийг тооцоолж өгнө.

 хүчдэлийн максимал программын хэмжүүрийн реле KV1 агуулдаг эхний суваг нь (зураг 10.5) цахилгаан дамжуулах шугам дээр реакторуудаар түүний багтаамжийн дамжууламжийн бүрэн компенцлалтай ажилдаг (К-1,0 үеийн Е-гийн бүс (зураг 10.4)).

ZF шүүлтүүртэй үйлдвэрийн давтамжтай байгуулагчийн ЦХХ-ий программын баригчтай ба хүчдэлийн максимал хэмжүүрийн реле KV2-той хоёрдахь суваг нь шугамын хэсэгчилсэн компенсацтай шугам дээр чөлөөт хэлбэлзэгч ЦХХ-ий байгуулагчийн  давтамжийн абсолют утгаар найдвартай ажилдаг ( үеийн -ийн бүс зураг 10.4. ).

Эдгээр сувгууд нь цахилгаан нум унтарсан тухай дохиог DW1 логик үйлдлээр дамжуулж өгдөг (зураг 10.5).

Сул компенсацтай (К<0,2) эсвэл реакторгүй цахилгаан дамжуулах шугамууд дээр нэг бол 5-25 Гц-ийн давтамжтай (3 дахь суваг) чөлөөт хэлбэлзэгч байгуулагчийн эсвэл  ба гүйдэл хоёрын хоорондын фазын шилжилтийн өнцгийн (4 дэхь суваг) абсолют утгыг ашигладаг.Эдгээр сувгууд нь максимал хүчдлийн программын хэмжүүрийн KV3 реле болон фазын шилжилтийн өнцгийн KW реленүүдийг агуулдаг бөгөөд цахилгаан нумын унтралтын дохиог DW2 логик үйлдлээр дамжуулж өгдөг.Сувгууд нь SA1 түлхүүрээр сэлгэн залгагдана.

Микропроцессорон модуль нь тэг дарааллын гүйдэлд шууд хамааралтай заагдсан хүчдэлийн хэлхээг салгагдсан фазын  хоёрдогч хүчдэлд залгах оролтын МПЛ мультиплексор агуулдаг.Мультиплексор нь ОАПВ-ийн самбарын гэмтсэн фазын сонгогч ИПФ-ийн дохиогоор удирдагдана.

Хоёрдугаарт залгагдах буюу ө.х. салгагдсан дамжуулагчийг нэг талаас нь давтан залгасны дараа цахилгаан дамжуулах шугамын төгсгөлд микропроцессорон модуль нь SA2 сэлгэн залгагчаар залгалтыг амжилттай болсон эсэхийг хянах төлөв (КУВ)-т шилждэг.

КУВ суваг нь нэг талаасаа залгагдсан дамжуулагч дээрх номинал фазын хүчдэлийн үед ажиллах программын хүчдэлийн максимал KV4 релег агуулдаг. Нум унтарсны дараа, багтаамжийн эсэргүүцлийн бараг бүрэн компенсацтай шугам дээр (К-10, зураг 10.4 үз) хүчтэй үүсгэгдсэн ЦХХ-ий үйлчлэл доорх түүний илүүдэл ажиллагаанаас урьдчилан сэргийлэхийн тулд түүний ажиллагаанд тэг дарааллын гүйдлээс  шугамын хоёрдогч эсэргүүцэлд хүчдэл өгөгдөх тэг дарааллын хүчдэлийн KV5 программын хэмжүүрийн реленээс хориг тавьдаг.

МР-301К төрлийн микропроцессорон модуль нь ADSP 21061 дохионы микропроцессор дээр хийгддэг.Түүний баригч давтамжийн шүүлтүүр ба программын хэмжүүрийн релений үүргийг гүйцэтгэгч тооцооны хэсэг нь тоон тооцоолон бодох техникт байдаг мэдээллийг боловсруулах аргаар ажилдаг.

“ИЦ БРЕСЛЕР” –ийн микропроцессорын интегралчлагдсан хамгаалалт ба автоматикт цахилгаан нумын унтралтыг ба нэг талаасаа салгагдсан шугамын амжилттай залгалтыг хянах программын элемент нь дөрөв биш (зураг 10.5) харин салгагдсан фазын хүчдэлд болон тэг дарааллын гүйдэлд залгагдах чиглэсэн хэмжүүрийн эсэргүүцлийн реле ба ажиллагааны тойрог характеристиктэй хэмжүүрийн бүрэн эсэргүүцлийн реле болон максимал хэмжүүрийн хүчдлийн реле ба тэг дарааллын гүйдлийн минимал хэмжүүрийн реленээс тогтох хоёр суваг агуулдаг.

 

10.5. Нэг фазын автомат дахин залгалтын ажиллагаа

 

Хэт өндөр хүчдлийн цахилгаан дамжуулах шугамын нэг фазын давтан залгалтын релений хамгаалалттай интегралчлагдсан автоматик нь зөвхөн үндсэн стандартын үйлдүүдийг гүйцэтгэдэггүй:

·                       Нэг фазын БЗ-ы үед гэмтсэн фазыг салгах, тогтворгүй нэг фазын БЗ-ы үед салгагдсан фазын давтан залгалтыг;

·                       Цахилгаан дамжуулах шугамын гурван фазыг тогтвортой нэг фазын БЗ (амжилтгүй нэг фазын давтан залгалтын), хоёр фазын газарт болох БЗ ба фаз хоорондын БЗ-ы үед салгах;

Түүний үр ашгийг мэдэгдэхүйц өсгөх хэд хэдэн нэмэлт үйлдлүүд байдаг бөгөөд тэдгээрийн үндсэн нь:

·                       Хоёр фазын БЗ, тэр дундаа газарт болох БЗ-ы үед зөвхөн нэг фазыг салгах;

·                       Шугамын салгагдсан дамжуулагчийг зөвхөн цахилгаан нум унтарсны дараа болон түүний нэг талын амжилттай залгалтын дараа давтан залгах;

·                       Нэг фазын давтан залгалтын циклийн бүрэн бус фазын горимд бий болох БЗ-ы үед ба амжилтгүй болсон нэг фазын давтан залгалтын үед гэмтээгүй фазыг дараалуулан салгах;

·                       Гурван фазын автомат давтан залгалтын үед фазуудыг дараалуулан залгах.

Газарт нэг фазын БЗ бий болох үед хурдан ажиллагаатай асаалтын РНТНП, РННП ба РТОП (зураг 10.6) эсвэл РТОНП (“ИЦ БРЕСЛЕР ТЛ 2605”) –үүд ажилдаг бөгөөд эдгээр нь:

·                       DW3 –аар дамжуулан DX1 үйлдлээр гурван фазын тасралт ОТФ-ийг дифференциал-фазын ДФЗ эсвэл хурдан ажиллагаатай нөөц БРЗ релений хамгаалалтаар урьдчилан сэргийлнэ;

·                       DX3, DX4 ба DX5 үйлдлүүдээр (дээр дурьдсан хамгаалалт ба асаалтын реленүүдээс дохио ирэх үед) гэмтсэн фазуудын сонгогчууд ИПФА, ИПФВ, ИПФС –ийн ажиллагааг зөвшөөрөх бол DW4 үйлдлээр ИПФ-ийн дохио тэмдэглэгдэнэ;

·                       DX6 үйлдлээр ИПФ ба асаалтын релений дохио байх тохиолдолд DW2 ба DW3-аар дамжиж ОАПВ-г асаах СП дохио бий болдог.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Зураг 10.6.Цахилгаан дамжуулах шугамын нэг фазын

микропроцессорон АПВ-ийн зарчмын схем

 

Харгалзах таслууруудын салгалтыг тэмдэглэх KQTA, KQTВ, KQTС  реленүүдийн аль нэг нь ажилсны дараа DX2- DX4 ба DW5 үйлдлүүдээр нэг фазын салгалт ФО1 тэмдэглэгдэнэ.

ФО1 дохио нь ФВВ1 салгагдсан таслуурын залгалтанд үйлчлэх тэмдэглээний дохио байхгүй эсвэл гурван фазын салгалтанд үйлчлэх үйлчлэл ФОЗ (DW6 үйлдэл) байхгүй үед DХ5 үйлдлээр:

·    Салгагдаагүй фазуудын гүйдлийн хамгаалалт ТЗНФ-ийг ажиллагаанд оруулна;

·    Салгагдсан ХВ программын накладканы үед – доод талын шулуун DХ10 ба DХ6 инверс оролтон дээр нэг байх ба (накладка нь шугамын төгсгөлүүд дээр Q1 ба Q2 таслууруудын аль нь эхэлж залгагдах ёстойг тодорхойлно) DХ10 үйлдлээр газарт болох нэг фазын БЗ-ы КПЭД эд ангийг ажиллагаанд оруулдаг;

·    DХ7 ба DХ8 үйлдлүүдээр газарт болох нэг фазын БЗ-ы цахилгаан нумыг унтарсны дараа ба ТАПВ-ийн хоригийн дараа (“ТАПВ1-ийн хориг” дохио) эхэлж залгагдах ёстой Q1 салгагдсан таслуурын залгалтын хэлхээг бэлтгэнэ;

·    DХ7 ба DХ8 үйлдлүүдээр гурван фазыг салгах “ОТФ-ээс КПЭД” эсвэл “ОТФ-ээс КУВ” хэлхээг бэлтгэдэг.

ОАПВ-г асаах СП дохио:

·    DХ9-ээр дамжуулан салгагдсан фазын таслуурыг залгах ФВВ1-г залгахад үйлчлэх нөлөөллийн бүрдүүлэлтийг бэлтгэдэг;

·    КПЭД ажилсны дараа давхцалын үйлдэл DХ9-ээр дохионууд ФВВ1-ийн залгалтанд үйлчлэл бий болгодог ба энэ нь урвуу холбооны хэлхээ ОС-ээр DW7-оор дамжин хадгалагддаг (СП байх хугацаанд).

DХ7 үйлдлээр ФО1 дохио байх үед салгагдсан фазын Q1 таслуур ФВВ1-ийн үйлчлэлээр залгагддаг ба DХ8 үйлдлээр ТАПВ1 хориглогддог.

Шугамыг нэг талаас нь залгасны ба түүний нөгөө талд ХВ накладка битүү байх буюу DХ6 инверсийн оролтон дээр тэг байа залгалт амжилттай болсон эсэхийг хянах КУВ ажилсаныдараа DХ11 үйлдлээр (СП байгаа тохиолдолд) шугамын нөгөө талаас ФВВ2-оор Q2 таслуурыг залгах үйлчлэл бий болох ба энэ нь мөн (DW8-аар дамжин) DХ11 үйлдлээр санах ойд хадгалагдаж, ФО2 дохио байгаа тохиолдолд (Q2-ийн салгагдсан төлөв) DХ12-оор дамжин Q2 таслуур залгагдаж, DХ13 үйлдлээр ТАПВ2 хориглогдоно.Шугамын салгагдсан фаз ажилд орно.

Амжилттай ОАПВ-ийн үед ФВВ1-ийн үйлчлэлээр DW6 ба DX5-аар дамжин салгагдаагүй фазуудын гүйдлийн хамгаалалт ажиллагаанаас гарна; урвуу ба тэг дарааллын асаалтын реле буцаж, СП арилж, ФВВ1 ба ФВВ2-ийн үйлчлэлийн тэмдэглээ санах ойноос хасагдаж, схем нь бүхэлдээ анхны байрлалдаа орно.

Газарт тогтвортой нэг фазын БЗ болох үед КПЭД-ийн эд анги ба залгалтын амжилттай байдлын КУВ ажиллахгүй: DХ7 ба DХ8 инверсийн оролтууд дээр тэг байх болно.Тийм учраас DT1 ба DT2 микропроцессоруудын таймераар тогтоогдох хугацаанаас их нөөцтэйгээр тодорхой хугацаа өнгөрсний дараа шугамын гурван фазын ОТФ салгалтанд үзүүлэх үйлчлэл бий болох ба DХ8 ба DХ13-аар дамжин шугамын гурван фазын давтан залгалт хориглогдохгүй.

Гурван фазын салгалт нь ОАПВ-ийн циклд шинэ БЗ болсон тохиолдолд ТЗНФ-ээс ОТФ-д үзүүлэх үйлчлэл  дамжиж өнгөрөх DW1 программын элементээр хийгдэнэ.

Шугамын гурван фаз салгагдсаны дараа ШЭ2710 511 эсвэл “БРЕСЛЕР ШЛ 2506”  төрлийн микропроцессорын төхөөрөмжүүдээр гүйцэтгэгдэх гурван фазын автомат давтан залгалтуудын нэг хэлбэр нь гүйцэтгэгддэг.Энэ үед фаз тус бүрийн удирдлагатай таслуурын фазын залгалтанд үйлчлэх үйлчлэл нь хугацааны туршид дараалан таслуурын дамжлагын тогтмол гүйдлээр аккумуляторын тэжээлийн үүсгүүрийг хэт ачаалахаас сэргийлэн өгөгдөнө.

10.6.Хүчдлийн өсөлтийг хязгаарлах микропроцессорон автоматик

Шугам дээрх “АББ Автоматизаци” ХХК-ий RE0511 VSP төрлийн хүчдлий өсөлтийг хязгаарлах автоматикийн терминал нь зарчмын хувьд урьд нь гаргаж байсан ШП2704 төрлийн микроэлектрон самбартай адил алгоритмээр ажилдаг ч микропроцессорын гүйцэтгэлийн дүнд илүү өндөр техникийн шийдэл, ажиллагааны үр ашиг ба сайжирсан үйлчилгээний шинж чанараар ялгагддаг.

Микропроцессорон АОПН-М нь энгийн ба мэдрэмтгий түвшин агуулдаг хоёр шаталсан байдаг.Түүний онцлогууд нь:

·                   Ортогонал байгуулагчуудаар тооцоологдох хүчдлийн амплитудыг хэмжүүрийн хувиргагчийн өндөр нарийвчлал ба программын максимал хэмжүүрийн хүчдлийн релений нэгтэй ойролцоо буцалтын коэффициент;

·                   Түвшин бүрийн хувьд бие даасан чиглэлүүд: шууд – идэвхтэй чадлын дамжуулах тал руу эсвэл реактив чадлын урсах тал руу чиглэсэн урвуу;

·                   Реактив чадлын программын хэмжүүрийн релений ажиллах характеристикийг цахилгаан дамжуулах шугамын идэвхтэй ачаалалаас хамааруулан бий болгох.

Хүчдлийн өсөлтийг хязгаарлах микропроцессорон автоматик нь LR1 ба LR2 реакторуудыг залгаж ба хэт өндөр хүчдлийн W2 шугамыг реактив чадлын урвуу чиглэлтэй үед салгаж ажиллана (зураг 10.9).